Sáng 20/6, Quốc hội thảo luận ở tổ dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 4 luật: Đất đai 2024, Nhà ở, Kinh doanh bất động sản 2023 và Các tổ chức tín dụng 2023.

Chính phủ đề xuất cho phép 3 luật liên quan thị trường bất động sản, là Đất đai, Nhà ở, Kinh doanh bất động sản và hai điều (200 và 210) Luật Các tổ chức tín dụng có hiệu lực từ 1/8, sớm 5 tháng so với quyết nghị của Quốc hội tại kỳ họp hồi tháng 1. Riêng một số quy định chuyển tiếp tại 7 điều (từ điều 253 đến 260) Luật Đất đai vẫn có hiệu lực từ 1/1/2025.

Ông Hoàng Văn Cường (Phó hiệu trưởng Trường đại học Kinh tế quốc dân) nói 4 luật có tác động lớn đến nền kinh tế cả trước mắt và lâu dài. Ông Cường ủng hộ quyết tâm của Chính phủ khi triển khai sớm các luật này, bởi sẽ tác động ngay, giúp khơi thông thị trường bất động sản, giải quyết nhu cầu nhà ở.

Đến nay Chính phủ mới ban hành một nghị định hướng dẫn thi hành, song ông Cường cho rằng đây là việc có thể chấp nhận được. Bởi theo ông, các nghị định có liên quan đến nhau. Ví dụ, cải tạo chung cư cũ có liên quan đến Luật Nhà ở, Kinh doanh bất động sản và Đất đai. "Các nghị định này đòi hỏi tính liên thông, không phải văn bản nào xong được ban hành trước", ông Cường nói.

Vì vậy, đại biểu này đề nghị Chính phủ "không chạy đua về tiến độ" để đẩy nhanh hoàn thành các nghị định hướng dẫn. Việc chuẩn bị phải đặt chất lượng lên hàng đầu. "Nếu không cẩn trọng, chỉ cần một quyết định không chính xác sẽ để lại hậu quả, đây là thách thức phải chấp nhận", đại biểu Cường lưu ý.

Ông Phạm Đức Ấn (Chủ tịch HĐTV Ngân hàng Agribank) đồng tình Quốc hội xem xét, thông qua thời hạn hiệu lực sớm với các luật này. Ông lý giải có hiện tượng nhiều tỉnh đang e dè, chờ đợi luật mới có hiệu lực để triển khai.

"Dù luật cũ vẫn hiệu lực, nhiều người vẫn ngại vì đang thực hiện luật này mà sang đầu năm sau làm theo luật mới không biết thực hiện thế nào, nên tốt nhất là chờ đợi. Vì vậy, nếu không cho hiệu lực sớm thì luật cũng đang ách tắc ở dưới", ông Ấn nói.

Song, ông cũng lo ngại việc Chính phủ phải chạy đua để hoàn thành sớm các văn bản hướng dẫn, có thể dẫn đến tình trạng "làm quấy quá cho xong".

Ở khía cạnh này, Phó hiệu trưởng Trường đại học Kinh tế quốc dân cũng nhìn nhận Chính phủ, các bộ ngành không nên đặt mục tiêu phải hoàn thành các văn bản theo mốc 1/8, bởi không phải có nghị định đấy các điều luật mới thực hiện được. Tại các luật vừa thông qua, nhiều điều khoản, nội dung không cần có văn bản hướng dẫn.

"Giả sử bị chậm 4-5 tháng không phải hậu quả lớn, ta vẫn cho phép thực thi các luật được. Tuy nhiên, cần đặt hạn chót để ban hành các văn bản là trước 31/12", ông Cường góp ý.

Ông Nguyễn Trúc Anh (Giám đốc Sở Quy hoạch-Kiến trúc TP Hà Nội) cho rằng khi các đại biểu bấm nút thông qua, thì quyền chủ động sẽ thuộc về Chính phủ và các địa phương. Đây sẽ là điều các nhà đầu tư, địa phương mong đợi vì chính sách thông thoáng về giải phóng mặt bằng, quy định mới về các quỹ đầu tư, trung tâm phát triển quỹ đất.

Tuy nhiên, đây cũng là gánh nặng với họ trong ban hành các văn bản hướng dẫn được phân quyền. "Địa phương, bộ ngành nào không có hướng dẫn sớm sẽ mất đi sức hấp dẫn về đầu tư", ông Anh nhìn nhận

Theo ông Phạm Đức Ấn, nếu xác định từ ngày 1/8 các luật có hiệu lực, Chính phủ cần cam kết thực thi hiệu quả, tránh khoảng trống pháp luật, trục lợi chính sách. "Đây là vấn đề có tính nguyên tắc để Chính phủ với các địa phương chịu trách nhiệm thực hiện", ông nói.

Luật Đất đai có 260 điều thì đến 97 điều cần văn bản hướng dẫn, Nhà ở cũng cần 52 điều. Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng nói "các cơ quan Quốc hội rất ủng hộ sớm đưa luật vào đời sống" để tháo gỡ bất cập về đất đai, thị trường bất động sản. Song, điều ông băn khoăn là làm sao Chính phủ đảm bảo để các luật được thông suốt khi thi hành sớm.

"Rất mong Chính phủ quan tâm đảm bảo điều kiện để Quốc hội yên tâm nhấn nút thông qua", ông Tùng nói.

Dự kiến ngày 29/6 Quốc hội sẽ biểu quyết, thông qua dự án luật sửa đổi, bổ sung một số điều Luật Đất đai 2024, Nhà ở, Kinh doanh bất động sản và Các tổ chức tín dụng 2023.