Dịch vụ vận chuyển hàng hóa bằng đường biển trên toàn cầu trong tháng 6 này đang gặp tình trạng tắc nghẽn ở mức đỉnh điểm trong vòng 18 tháng qua, trong đó tình hình đặc biệt phức tạp ở một số cảng châu Á và châu Âu. Điều này cho thấy tác động kéo dài của tình trạng gián đoạn hoạt động vận chuyển trên Biển Đỏ, buộc các hãng vận tải biển phải chuyển hướng tàu để tránh các cuộc tấn công của lực lượng Houthi ở vùng biển này.

Theo số liệu thống kê của hãng nghiên cứu thị trường vận tải biển Linerlytica, 60% trong số các tàu đang chờ cập cảng thuộc về khu vực châu Á. Trong đó, cảng container của Singapore – cảng lớn thứ hai thế giới – đang rơi vào tình trạng tắc nghẽn nghiêm trọng tồi tệ nhất kể từ đại dịch COVID-19.

Cơ quan Hàng hải và Cảng Singapore (MPA) hồi cuối tháng 5 cho biết, thời gian chờ trung bình để tàu container cập bến là từ 2-3 ngày, so với thông thường là chưa đầy một ngày. Trong khi đó, số liệu của Linerlytica và hãng cung cấp dữ liệu vận tải biển theo thời gian thực PortCast, thời gian chờ đợi có thể lên tới một tuần.

Do tình trạng tắc nghẽn như vậy, một số tàu đã buộc phải từ bỏ việc ghé cảng ở Singapore theo kế hoạch ban đầu, chuyển đến ghé cảng ở các nước láng giềng, đặt ra sức ép lớn hơn cho nhà quản lý cảng ở các nước như Malaysia và Trung Quốc. Mặc dù giới chức cảng của các nước này cũng đang đưa ra các phương án dự phòng, song cũng không thể “một sớm một chiều” giải quyết được tình trạng chờ đợi. Số tàu container chờ cập cảng Port Klang và Tanjung Pelepas của Malaysia đã tăng, trong khi thời gian chờ tại các cảng ở Trung Quốc cũng đã tăng lên, trong đó, bận rộn hơn cả là cảng Thượng Hải và Thanh Đảo với số lượng tàu chờ cập cảng xếp hàng dài.

Tình trạng tắc nghẽn tương tự cũng đang xảy ra tại các cảng ở Địa Trung Hải. Theo đó, hãng vận tải biển Maersk của Đan Mạch cho biết sẽ bỏ qua hai hải trình từ Trung Quốc và Hàn Quốc đến các cảng ở châu Âu từ đầu tháng 7.

Trong khi đó, các công ty vận chuyển hàng hóa quốc tế cho rằng mùa vận tải biển cao điểm hằng năm đã đến sớm hơn dự kiến, làm trầm trọng hơn tình trạng tắc nghẽn. Theo hãng cung cấp dịch vụ vận tải biển Dimerco, mùa cao điểm thường bắt đầu từ tháng 6, song năm nay đã đến từ tháng 5.

Theo ông Niki Frank, Giám đốc điều hành phụ trách chi nhánh châu Á – Thái Bình Dương của công ty dịch vụ vận chuyển hàng hóa DHL Global Forwarding, mùa vận tải biển cao điểm đến sớm dường như được thúc đẩy bởi các hoạt động bổ sung hàng hóa lưu kho, đặc biệt là ở Mỹ, và do các nhà sản xuất và nhà bán lẻ muốn vận chuyển hàng hóa về kho lưu của mình sớm hơn so với mọi năm khi dự đoán nhu cầu có thể tăng mạnh mẽ hơn.

Mùa cao điểm đến sớm đã khiến giá cước vận tải biện tăng phi mã ngay từ tháng 5, mặc dù giá ổn định trong tháng 4.

Theo Freightos – nền tảng đặt chỗ và thanh toán toàn cầu cho vận tải hàng hóa quốc tế, các hoạt động nhập khẩu hàng hóa lưu kho từ châu Á vào châu Âu đang có dấu hiệu bước vào mùa cao điểm, đẩy giá cước vận chuyển lên mức cao nhất từ đầu năm đến nay. Trong khi đó, dữ liệu của nền tảng định chuẩn giá cước vận tải biển Xeneta cho thấy, giá cước từ châu Á và Singapore đến các cảng ở Bờ Đông nước Mỹ hiện đang ở mức cao nhất kể từ tháng 9/2022. Giá cước vận tải đến các cảng ở Bờ Tây của Mỹ hiện cũng ở mức cao nhất kể từ tháng 8/2022.

Giới phân tích cảnh báo, chi phí vận chuyển leo thang sẽ làm gia tăng nguy cơ tăng giá đối với người tiêu dùng trong bối cảnh nhiều nước đang nỗ lực kiềm chế lạm phát.