Chỉ chưa đầy 1 tuần công bố tác phẩm nhận giải thưởng cuộc thi ảnh "VN điểm hẹn thế giới", ban tổ chức đã thông báo rút tác phẩm phạm quy trên trang của mình. Thông báo viết: "Sau khi công bố tác phẩm giải thưởng vào ngày 22.6.2024, căn cứ theo thể lệ cuộc thi và ban tổ chức cũng đã nhận được nhiều ý kiến đóng góp về các tác phẩm phạm quy. Bên cạnh đó, các tác giả có tác phẩm phạm quy do chưa đọc kỹ thể lệ cũng đã đề nghị rút tác phẩm có phạm quy của mình. Nay ban tổ chức thông báo đến toàn thể các tác giả tham gia được biết".

Cuộc thi "VN điểm hẹn thế giới" do Hội Nhiếp ảnh TP.HCM (HOPA), Hội Quảng cáo TP.HCM (HAA) cùng Công ty CP Quảng cáo và Xúc tiến thương mại Đông Nam tổ chức. Theo điều lệ, ảnh dự thi phải chưa từng được đăng tải trên báo chí, kể cả các trang mạng xã hội, blog, diễn đàn… hoặc chưa từng đoạt giải thưởng hoặc triển lãm ở bất kỳ cuộc thi ảnh nào. Cuộc thi chấp nhận các hình thức cân chỉnh, ảnh không chắp ghép. Cuộc thi này không chấp nhận những hình ảnh được tạo thành bởi công nghệ AI.

Cùng lúc với thông báo của ban tổ chức, tại mục kết quả giải thưởng, tác phẩm được công bố giải nhất đã biến mất, đó là tác phẩm Mâm xôi mùa cấy (Góc nhìn mới) của tác giả Nguyễn Anh Đức. Một tác phẩm khác cũng không còn trong mục kết quả giải thưởng là ảnh đoạt giải ba Nghinh Phong đài - Điểm đến Phú Yên của tác giả Kiều Anh Dũng. Trước đó, tác phẩm giải nhất được nhiều nhà nhiếp ảnh phát hiện từng được triển lãm năm 2023, tác phẩm giải ba dính nghi vấn "ghép mây". Hai tác phẩm giải khuyến khích cũng bị phản ánh là từng công bố trước đây.

Dù những bức ảnh này đã bị rút khỏi kết quả giải thưởng, hiện tại ban tổ chức vẫn chưa có thông báo chính thức về việc tác phẩm nào đã bị rút xuống, rút xuống vì lý do gì, liệu còn có tác phẩm nào đang bị xem xét rút xuống hay không. Cũng chưa có thông tin chính thức nào về việc ban tổ chức có lỗi gì trong việc tác phẩm phạm quy, hay nhận lỗi đến đâu trong sự việc này.

Về việc này, bà Nguyễn Hồng Nga, Ủy viên Ban chấp hành HOPA, cũng là thành viên ban giám khảo cuộc thi "VN điểm hẹn thế giới", cho biết về những tác phẩm bị rút xuống: "Tại vì họ tự giác kêu rút thì chúng tôi rút". Trong khi đó, thông tin trong giới nhiếp ảnh cho biết các tác giả liên quan đã liên hệ với ban tổ chức để thông báo về việc họ từng trưng bày tác phẩm đó ở nơi khác. Việc phạm quy này do họ chưa đọc kỹ thể lệ cuộc thi.

Về con số chính xác những tác phẩm bị rút xuống, bà Nga nói: "Hiện tại vẫn có thời gian để mọi người phát hiện, sau đó thì chốt lại mới được. Sau khi có thì sẽ thông báo trên trang web. Chúng tôi đang nhờ gửi tất cả các file ảnh gốc. Ban tổ chức và ban giám khảo đang chờ đợi để xem. Những ảnh có bằng chứng thì chúng tôi rút, còn lại đang kiểm tra lại cho kỹ".

Bà Trần Thị Thu Đông, Chủ tịch Hội Nghệ sĩ nhiếp ảnh VN, cho biết: "Cuộc thi do HOPA tổ chức. Tác giả được giải khi bị phát hiện phạm quy thì cũng xin tự rút. Tôi cũng nhắc anh em trong Hội theo dõi tiếp. Theo quan điểm của tôi, cái gì mình không thể cấm được thì không nên cấm. Ví dụ, không chấp nhận tác phẩm từng đăng thì cái này làm sao ban tổ chức rà soát được. Trách nhiệm trong thể lệ thuộc về ban tổ chức".

Mặc dù vậy, về điều này, một nhiếp ảnh gia cho rằng các tác giả dự giải buộc phải đọc kỹ thể lệ để không phạm quy. Vì thế, quy định về việc ảnh trước khi dự thi không đăng, không tham gia thi, triển lãm ở bất cứ đâu… họ cần phải đọc kỹ. Những tác giả này không phải dự thi nhiếp ảnh lần đầu. Thể lệ của các cuộc thi nhiếp ảnh cũng đa dạng: có cuộc thi không chấp nhận ảnh chỉnh sửa, có cuộc chỉ chấp nhận ảnh chưa từng trưng bày, nhưng cũng có cuộc thi chấp nhận ảnh từng đoạt giải ở cuộc thi khác… Vì thế, việc đọc kỹ quy chế là điều không thể không làm. Thậm chí lỗi vi phạm quy chế này còn khiến người vi phạm bị đặt vấn đề về sự trung thực.

Một điểm đáng nói là trong nhiều năm trở lại đây, chất lượng cuộc thi ảnh do các hội nhiếp ảnh địa phương tổ chức rất yếu, thậm chí gây bức xúc trong giới. Đáng lo ngại hơn, Hà Nội và TP.HCM, hai thành phố có nhiều nhiếp ảnh gia giỏi, lại mắc nhiều lùm xùm nhất. Các giải này cũng có thể nói là gần như giải toàn quốc vì không giới hạn người dự thi đến từ đâu, nên việc chất lượng giải không cao cũng là điều lưu ý.

Bà Thu Đông chia sẻ từ trước tới nay các giải có nhà tài trợ, có liên kết kiểu như "VN điểm hẹn thế giới" thường có cơ cấu người của đơn vị tài trợ vào ban giám khảo. Điều này dễ dẫn đến sơ xuất chuyên môn vì họ chưa chắc là giám khảo chuyên nghiệp, lành nghề. "TP.HCM là nơi có nhiều nghệ sĩ nhiếp ảnh tay nghề cao, ở Hà Nội cũng có nhiều người giỏi. Thế mà TP.HCM để xảy ra chuyện này là rất đáng tiếc. Nên tôi mong các cuộc thi nhiếp ảnh ở TP.HCM phải chỉn chu hơn, để làm gương cho những địa phương khác", bà Thu Đông nói.