Sáng 29/6, Quốc hội tiếp tục Kỳ họp thứ 7 với dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi). Với kết quả biểu quyết 454/465 đại biểu (chiếm 93,42%), Quốc hội biểu quyết tán thành thông qua Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi).

Trong đó, Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi) có điểm đáng chú ý mà nhiều người quan tâm trong thời gian qua là về vấn đề rút bảo hiểm xã hội một lần.

Cụ thể, theo quy định mới, người tham gia bảo hiểm trước ngày 01/7/2025 (thời điểm luật này có hiệu lực) sau 12 tháng nghỉ việc và có nhu cầu thì được rút bảo hiểm xã hội một lần. Người bắt đầu đi làm và tham gia hệ thống từ sau 1/7/2025 sẽ không được rút bảo hiểm xã hội một lần mà để hưởng lương hưu, trừ trường hợp đặc biệt.

Phương án này cũng được 310/355 đại biểu đồng tình khi lấy ý kiến trước đó, và là phương án Chính phủ ưu tiên lựa chọn khi trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 6.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội thấy rằng, phương án này bảo đảm tính kế thừa quy định hiện hành, không làm ảnh hưởng nhiều đến gần 18 triệu người đang tham gia bảo hiểm xã hội nên sẽ hạn chế gây xáo trộn trong xã hội.

Bên cạnh đó, luật cũng hạn chế được tình trạng một người tham gia bảo hiểm xã hội có nhiều lần hưởng bảo hiểm xã hội một lần thời gian qua.

Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Thúy Anh khẳng định, tuy có quy định về việc hưởng bảo hiểm xã hội một lần, Ủy ban Thường vụ Quốc hội không mong muốn người lao động yêu cầu nhận bảo hiểm xã hội một lần, người lao động cần tiếp tục tham gia bảo hiểm xã hội để bảo đảm an sinh xã hội lâu dài.

Quy định này cũng hướng tới tiếp cận theo tiêu chuẩn, thông lệ quốc tế về BHXH và góp phần thích ứng với tốc độ già hóa dân số rất nhanh ở Việt Nam. Người tham gia mới sẽ chỉ còn hưởng một lần trong một số trường hợp đặc biệt sẽ góp phần gia tăng số người ở lại hệ thống để được thụ hưởng các chế độ của bảo hiểm xã hội.

Bên cạnh quy định về việc hưởng điều kiện hưởng bảo hiểm xã hội một lần, Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi) cũng có nhiều điểm mới đáng chú ý như giảm độ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội, người đủ tuổi nghỉ hưu đóng BHXH từ 15 năm trở lên có thể hưởng lương hưu.

Theo đó, ở luật hiện hành, người từ đủ 75 tuổi trở lên mà không có lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội hàng tháng và trợ cấp xã hội hàng tháng khác thì sẽ được hưởng trợ cấp hưu trí xã hội do ngân sách nhà nước đảm bảo.

Người từ 70 đến dưới 75 tuổi được hưởng trợ cấp hưu trí xã hội phải thuộc diện hộ nghèo, hộ cận nghèo đang cư trú tại các xã, thôn đặc biệt khó khăn.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ điều chỉnh giảm dần độ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế xã hội và khả năng của ngân sách nhà nước từng thời kỳ theo đề nghị của Chính phủ.

Có ý kiến đề nghị lấy mức tuổi thọ trung bình của người Việt Nam làm căn cứ thay vì mức 75 tuổi, hạ điều kiện về độ tuổi bằng hoặc thấp hơn độ tuổi trung bình hiện nay của người Việt Nam.

Tuy nhiên, Thường vụ Quốc hội cho rằng việc giảm tuổi hưởng chính sách hưu trí xã hội phụ thuộc lớn vào khả năng của ngân sách nhà nước. Mốc 70 tuổi, 75 tuổi kế thừa quy định của Luật Người cao tuổi và phù hợp với thông lệ trong hệ thống thống kê dân số.

Luật BHXH sửa đổi vừa được thông qua, 5 nhóm được bổ sung tham gia BHXH bắt buộc gồm: chủ hộ kinh doanh (có đăng ký kinh doanh); người hoạt động không chuyên trách ở thôn, tổ dân phố; người quản lý doanh nghiệp, kiểm soát viên, người đại diện phần vốn nhà nước, người đại diện phần vốn của doanh nghiệp tại công ty và công ty mẹ, người quản lý điều hành hợp tác xã không hưởng tiền lương.

Người lao động làm việc không trọn thời gian (theo chế độ linh hoạt); trường hợp không giao kết hợp đồng lao động hoặc thỏa thuận bằng tên gọi khác nhưng có nội dung thể hiện về việc làm có trả công, tiền lương cũng thuộc diện tham gia BHXH bắt buộc.

Theo dự kiến của Chính phủ, nếu 5 nhóm này được bổ sung vào diện tham gia BHXH bắt buộc thì sẽ có thêm khoảng 3 triệu người được bao phủ bởi lưới an sinh.

Bên cạnh đó, Luật cũng bổ sung quy định người lao động khi đủ tuổi nghỉ hưu mà có thời gian đóng bảo hiểm xã hội từ đủ 15 năm trở lên được hưởng lương hưu hàng tháng.

Đều này nhằm tạo cơ hội cho những người tham gia muộn hoặc những người tham gia không liên tục, khi đủ tuổi nghỉ hưu vẫn không tích lũy đủ 20 năm đóng bảo hiểm xã hội vẫn được hưởng lương hưu.