Viêm loét miệng ở trẻ là tình trạng niêm mạc miệng (môi, má, lưỡi) của trẻ bị mất đi lớp màng nhầy bao phủ phía trên, gây ra những vết loét bên trong khoang miệng. Đây là bệnh phổ biến ở trẻ nhỏ, dễ tái đi tái lại nhiều lần khiến cha mẹ lo lắng.

Do thức ăn cay, nóng khiến trẻ có thể bị nóng trong. Ngoài ra, thời tiết nắng nóng và một số thực phẩm dễ gây nhiệt trong mùa hè sẽ dễ dẫn đến bị loét miệng.

Do vệ sinh răng miệng kém sẽ dễ dẫn đến các bệnh lý về răng, đồng thời tạo điều kiện cho các vi khuẩn gây bệnh phát triển và gây bệnh tại khoang miệng.

Do tổn thương, khi trẻ đánh răng bị chệch sẽ gây cọ xát, làm tổn thương niêm mạc hoặc khi ăn uống (trẻ ngậm phải vật sắc nhọn như đũa, dĩa, xương…) vô tình cắn vào bên trong môi, má, làm rách và tổn thương niêm mạc vòm miệng.

Do thiếu vitamin và khoáng chất như các vitamin nhóm B, vitamin C, kẽm, hoặc acid folic.

Do nhiễm khuẩn: Trong không khí hoặc thức ăn của trẻ vô tình có các loại khuẩn kỵ khí, ái khí hoặc nấm cộng sinh, sẽ làm cơ thể trẻ bị mất cân bằng sinh học.

Do dị ứng hoặc phản ứng thuốc: Dị ứng với một số các thuốc sát trùng mạnh hoặc các dung dịch vệ sinh miệng như nước súc miệng, kem đánh răng không phù hợp với lứa tuổi của trẻ, gây tổn thương niêm mạc miệng.

Hệ miễn dịch suy yếu: Chế độ ăn không đảm bảo cân bằng đủ các chất dinh dưỡng, cũng như thường xuyên gặp tình trạng ốm yếu, bệnh tật sẽ tạo điều kiện cho các vi khuẩn xâm nhập hệ miễn dịch của trẻ, gây tổn thương ở miệng.

Bệnh viêm loét miệng chủ yếu ảnh hưởng đến trẻ trong độ tuổi học mầm non. Trẻ bị loét miệng thường có các dấu hiệu như sau:

Tại các vùng niêm mạc như lưỡi, nướu, má, vòm họng, môi bị viêm, đỏ, xuất hiện các vết loét tròn hay bầu dục kích thước vài milimet. Các vết loét này có viền đỏ rõ ràng, xuất hiện đơn lẻ hoặc thành từng đám gần nhau, trung tâm có màu trắng hoặc vàng nhạt.

Khi ăn uống, các vết loét này sẽ gây đau đớn, nhất là khi ăn đồ ăn mặn, cứng...

Viêm loét miệng họng ở trẻ có thể có biểu hiện sốt trong vài ngày và nổi hạch góc hàm trong trường hợp bị viêm cấp.

Khi trẻ bị viêm loét miệng cha mẹ có thể chăm sóc bằng những biện pháp sau:

Vệ sinh răng miệng: Đối với trẻ dưới 1 tuổi, sử dụng miếng gạc chuyên dùng cho trẻ hoặc vải mềm nhúng vào nước ấm sạch hay nước muối sinh lý, sau đó lau nhẹ nhàng. Đối với trẻ từ 1 - 5 tuổi đã có thể cho trẻ đánh răng ít nhất 2 lần/ngày vào sáng và tối, với một chút kem đánh răng dành riêng cho trẻ (một lượng kem đánh răng nhỏ bằng hạt đậu là đủ).

Thay đổi bàn chải: Các bàn chải lông mềm, kích thước thiết kế thích hợp với răng của trẻ để tránh đánh vào vết loét miệng.

Súc miệng: Cho trẻ súc miệng bằng nước ấm, nước muối sinh lý 0,9% hoặc bằng baking soda ít nhất 4 lần mỗi ngày, cho đến khi các vết nhiệt miệng lành hẳn.

Chế độ ăn uống đóng góp vai trò rất quan trọng trong việc hỗ trợ giảm triệu chứng và điều trị bệnh. Cho trẻ ăn thức ăn dạng lỏng, dễ nuốt như cháo, súp, sữa và nêm nếm nhẹ nhàng để hạn chế tình trạng trẻ phải vận động khoang miệng, ảnh hưởng vết thương.

Ngoài ra, nên chia nhỏ bữa ăn và cho trẻ ăn từ từ, uống nhiều nước. Ưu tiên các thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất như hoa quả, rau xanh, nước ép… Ăn các đồ ăn có tính thanh nhiệt, giải độc như trái cây họ cam, bột sắn dây, rau má, bí xanh, rau ngót, cà chua, củ cải…

Bổ sung các loại thực phẩm chứa nhiều Omega-3 giúp kháng viêm và nâng cao sức đề kháng như cá hồi, cá trích, cá thu, cá tuyết, các loại dầu cá… Nên hạn chế tối đa các món mặn, cay, nóng, chua, nước có ga... Đối với trẻ đang bú mẹ, người mẹ cần hạn chế những thực phẩm và gia vị cay nóng, cho trẻ bú mẹ theo nhu cầu.

Sử dụng thuốc: Cha mẹ có thể tìm mua các loại thuốc và gel trị nhiệt miệng. Nếu trẻ dưới 4 tuổi hoặc có thể trạng nhạy cảm với các thành phần thuốc, cha mẹ nên tham vấn ý kiến dược sĩ hoặc bác sĩ trước khi cho con sử dụng.

Nếu tình trạng viêm loét miệng của trẻ không đỡ hoặc trẻ đau nhiều, cha mẹ nên đưa trẻ đến các cơ sở y tế có chuyên khoa Nhi để được thăm khám sớm.