Không thể tìm thấy một sự đối lập nào lớn hơn trong cách mà ông Biden và ông Trump chuẩn bị cho cuộc tranh luận. Không ai nhìn thấy bóng dáng ông Biden trong suốt một tuần vừa rồi. Ông ấy đã ẩn mình trong một khu nghỉ biệt lập dành cho Tổng thống, Trại David, để chuẩn bị cho cuộc tranh luận, tham khảo ý kiến của 16 cố vấn đáng tin cậy và tập dượt các câu trả lời. Có lẽ chính sự chuẩn bị này đã gây tổn hại cho ông Biden. Rất có thể ông đã bị nhồi nhét cả núi thông tin và lời khuyên và ngay giây phút cuộc tranh luận bắt đầu thì hầu hết số thông tin này đã bị ném ra ngoài cửa sổ.

Ngược lại, ông Trump vẫn tiếp tục rong ruổi khắp nước Mỹ trong một lịch trình vận động tranh cử dày đặc. Ông thừa nhận rằng bản thân không nghiên cứu hay tập dượt gì cả. Và đúng như dự đoán, nhiều câu trả lời của ông quanh co, vòng vo, thông tin lặp lại như thường thấy.

Tuy nhiên, ông ấy vẫn nêu bật được những nội dung quan trọng bằng cách tấn công trực diện vào ông Biden, nhấn mạnh những thành tựu đạt được trong nhiệm kỳ của mình liên quan đến kinh tế, an ninh biên giới, xử lý các vấn đề liên quan đến NATO… và chỉ ra những yếu kém trong cách giải quyết các vấn đề này của chính quyền hiện tại… Khi nói về các vấn đề chính sách, ông Trump thể hiện phong thái tự tin, mạnh mẽ và thẳng thắn trong phần lớn thời gian.

Có hai vấn đề khiến ông Trump ấp úng. Ông tỏ ra không chắc chắn và quá e dè khi trả lời các câu hỏi liên quan đến cuộc bạo loạn ngày 6 tháng 1 tại tòa nhà Quốc hội, nơi ông bị buộc tội sai về tội nổi loạn và phiên tòa chính trị được dàn dựng để xét xử ông tội can thiệp bầu cử.

Ông Trump đã bỏ lỡ nhiều cơ hội quan trọng để nói về vụ án xử lý tài liệu mật của ông Biden - công tố viên đã quyết định không buộc tội ông Biden vì lý do tuổi tác và sức khỏe tâm thần của ông ấy. Thực tế là ông Biden đã hủy bỏ Hiệp ước Abraham đang bước đầu góp phần giảm xung đột ở Trung Đông giữa các nước Hồi giáo và Israel.

Những ngày trước khi diễn ra cuộc tranh luận, truyền thông chính thống và ekip vận động tranh cử của ông Biden đã phủ kín tin tức với những mong đợi dành cho hai ứng cử viên.

Họ đã "đặt ra tiêu chuẩn" cho màn trình diễn kém cỏi của ông Biden. Lý luận của họ là chỉ cần ông đạt mức bình thường cũng đủ để được coi là "chiến thắng". Ai cũng biết, ông Biden luôn thấy khó khăn khi phát biểu trước công chúng, khi tổ chức họp báo và khi xuất hiện trên truyền hình. Kế hoạch của ông Biden là tô đậm những thành tựu chính sách của mình, điều mà công chúng không mấy đánh giá cao.

Tuy nhiên, CBS News trích dẫn tuyên bố của Nhà Trắng rằng ông Biden sẽ có một số bất ngờ lớn dành cho đối thủ của mình. Thực tế: không có bất ngờ lớn nào cả!

Ông Biden đã có một màn thể hiện kém cỏi đến mức rất có thể ông đã làm mất đi rất nhiều sự ủng hộ dành cho mình.

Ông Trump là một “nghệ sĩ giải trí” và “người trình diễn”. Ông ấy thích tương tác trực tiếp với công chúng nhưng điều ông cần phải làm là tăng cường kiến thức về các dữ kiện và chính sách. Ông đã vận dụng hiệu quả lối châm biếm mỉa mai, hài hước và cường điệu khi tấn công đối thủ của mình. Ví dụ, trước cuộc tranh luận, ông Trump đã nhiều lần thách ông Biden xét nghiệm sử dụng chất kích thích với niềm tin rằng nếu ông Biden có màn trình diễn tốt hiếm hoi thì đó chắc chắn là nhờ chất kích thích trợ giúp.

Dưới con mắt của truyền thông, ông Trump là đối tượng bị soi xét từng lời nói, ngôn ngữ cơ thể, biểu cảm khuôn mặt và từng cái đảo mắt. Tiêu chuẩn đặt ra cho ông ấy ở mức cao gần như không thể đạt được để trở thành người thắng cuộc. Ông Trump đã vượt qua được những mong đợi. Ông ấy đã duy trì được ủng hộ của những cử tri trung thành, và có lẽ còn củng cố điều đó vững hơn nữa.

Cử tri Mỹ không lạ gì cả hai ứng cử viên. Vậy nên, mỗi ứng cử viên sẽ để cho đối thủ của mình bộc lộ hết bản ngã. Và với hình thức tranh luận lần này, điều đó đã xảy ra đúng như vậy. Cả hai đã bộc lộ đúng bản chất trước công chúng.

Các câu trả lời của ông Biden tập trung vào việc phủ nhận rằng các chính sách của ông đang thất bại trên mọi phương diện. Về đối ngoại, đó là việc quản lý yếu kém trong hoạt động rút quân khỏi Afghanistan, xung đột Ukraine-Nga, chiến tranh Israel-Palestine, và các vấn đề liên quan đến Iran, Triều Tiên, Lebanon và Yemen. Ông Trump phản bác một cách thuyết phục rằng không có cuộc chiến nào phát sinh trong nhiệm kỳ của ông. Và rằng chính những hành động hoặc việc không hành động của chính quyền Biden đã dẫn đến các cuộc xung đột.

Về chính sách đối nội, ông Biden đã không thể biện giải cho các quyết định của mình khiến các vấn đề lạm phát/kinh tế, nhập cư, nợ công và tội phạm vượt tầm kiểm soát. Chỉ có 36% người dân Mỹ cho rằng ông Biden đang làm tốt vai trò tổng thống, trong khi chỉ có 26% nghĩ rằng nước Mỹ đang đi đúng hướng. Ông Trump đã đưa ra lập luận thuyết phục rằng nước Mỹ mà ông bàn giao cho ông Biden năm 2020 đang ở tình trạng tốt.

Thật đáng ngạc nhiên khi cả hai ứng cử viên đều đưa ra rất nhiều thông tin sai trong cuộc tranh luận. Ông Biden tuyên bố rằng không có binh lính Mỹ nào thiệt mạng trong nhiệm kỳ của ông. Nhưng thực tế là 13 lính Mỹ đã thiệt mạng trong cuộc đánh bom liều chết ở sân bay Kabul trong đợt rút quân khỏi Afghanistan và 3 binh lính thiệt mạng trong cuộc tấn công ở Jordan vừa tháng 1 năm nay. Ông Biden tuyên bố ông Trump đã chia tách các gia đình nhập cư bất hợp pháp và để họ phải sống trong những chiếc lồng thép; nhưng điều đó đã diễn ra từ dưới thời Tổng thống Obama.

Ông Trump tuyên bố những người nhập cư bất hợp pháp về cơ bản là những người có vấn đề về thần kinh, những kẻ buôn bán ma túy, tội phạm hoặc khủng bố. Có hàng nghìn người như vậy, nhưng so với tổng số ít nhất 10 triệu người nhập cư bất hợp pháp được tiếp nhận vào Mỹ trong nhiệm kỳ của ông Biden, theo báo cáo của Uỷ ban Giám sát Quốc hội, thì con số đó chỉ chiếm tỷ lệ nhỏ trong tổng số quá lớn.

Cả ông Biden và ông Trump đều có những lời lẽ lăng mạ cá nhân rất khó nghe khi bàn cãi về chính sách, hiệu suất công việc và tính cách của nhau. Ông Biden gọi ông Trump là một tên tội phạm bị kết án, vì ông đã bị kết tội trong một phiên tòa được dàn dựng do chính quyền Biden thúc đẩy và hậu thuẫn. Tại sao lại nói như vậy?

Một công tố viên cấp cao của Bộ Tư pháp đã được chuyển về Toà án bang New York để truy tố ông Trump. Sau đó vị công tố viên này đã vẽ ra một tội danh hình sự mới bằng việc truy tố một tội danh ở tòa cấp bang mà lẽ ra thuộc thẩm quyền của luật liên bang.

Ông Biden cũng cáo buộc ông Trump có quan hệ tình dục với một diễn viên khiêu dâm và vô đạo đức. Ông Trump chỉ ra rằng con trai của ông Biden là Hunter Biden mới chính là một tên tội phạm bị kết án liên quan đến việc sở hữu súng và ma túy bất hợp pháp. Cả hai đều gọi nhau là tổng thống tồi tệ nhất trong lịch sử nước Mỹ. Ông Biden đã có một màn lăng mạ xấu xí hơn ông Trump một cách bất thường.

Cả hai đã không bắt tay nhau cả trước và sau cuộc tranh luận.

Đáng chú ý là trong phần phát biểu khép lại màn tranh luận, không ứng cử viên nào đưa ra được chương trình nghị sự tích cực với những hy vọng cho tương lai. Tổng thống Obama là người hiểu được sự cần thiết phải làm điều này khi lấy khẩu hiệu chiến dịch là: “Hy vọng và Thay đổi”.

Cả hai ứng cử viên năm nay đều không đả động gì đến sự đoàn kết hay hàn gắn nước Mỹ. Một thành viên trong một cuộc phỏng vấn nhóm tập trung đã nói rất đúng rằng có vẻ như ông Biden và ông Trump đang tranh cử với mục đích duy nhất là đánh bại đối phương.