Các thẩm phán Tòa án Tối cao Mỹ ngày 1/7 đã ra phán quyết với tỷ lệ 6 phiếu thuận, 3 phiếu chống về quyền miễn trừ truy tố của cựu Tổng thống Donald Trump.

"Chúng tôi kết luận rằng theo cơ cấu tam quyền phân lập do hiến pháp quy định, cựu Tổng thống Trump phải được hưởng quyền miễn truy tố với các hành động công vụ trong nhiệm kỳ. Ít nhất là đối với việc tổng thống thực hiện các quyền lực hiến pháp cốt lõi của mình, quyền miễn trừ này phải là tuyệt đối", Chánh án Tòa án Tối cao John Roberts cho biết.

Mặt khác, tuyên bố nêu rõ: "Cựu Tổng thống không có quyền miễn trừ truy tố đối với các hành động phi công vụ, và không phải mọi hành động của tổng thống đều là công vụ. Tổng thống không đứng trên luật pháp. Tuy nhiên, quốc hội không được hình sự hóa hành vi của tổng thống trong việc thực hiện trách nhiệm của nhánh hành pháp theo hiến pháp".

Chánh án Roberts cho biết thêm, vụ việc của ông Trump sẽ được gửi trở lại các tòa án cấp dưới để xem xét thêm liệu hành động của ông trong vụ việc này là công vụ hay phi công vụ.

Trước đó, một tòa án cấp dưới đã bác bỏ tuyên bố của ông Trump về quyền miễn trừ khỏi các cáo buộc hình sự liên quan đến nỗ lực lật ngược kết quả bầu cử tổng thống năm 2020.

Ông Trump đã lập tức ca ngợi phán quyết của Tòa án Tối cao. Ông viết trên mạng xã hội: "Chiến thắng lớn cho hiến pháp và nền dân chủ của chúng ta. Tự hào là một công dân Mỹ".

Ông Trump, 78 tuổi, ứng viên tổng thống sáng giá của đảng Cộng hòa Mỹ, là cựu tổng thống Mỹ đầu tiên bị truy tố hình sự đồng thời là cựu tổng thống đầu tiên bị kết tội hình sự.

Cuối năm ngoái, Thẩm phán Washington Tanya Chutkan tuyên bố "không tìm thấy cơ sở pháp lý nào để kết luận rằng các cựu tổng thống không phải đối mặt với các cáo buộc hình sự một khi họ không còn đương chức".

"Một tổng thống đương nhiệm có thể được hưởng quyền miễn trừ, nhưng tại một thời điểm, nước Mỹ chỉ có một tổng thống và vị trí đó không mang lại quyền miễn trừ truy tố suốt đời", thẩm phán Chutkan phán quyết.

Do Mỹ chưa từng có tổng thống hay cựu tổng thống nào bị truy tố hình sự, nên phán quyết của thẩm phán Chutkan cũng là phán quyết đầu tiên của tòa án khẳng định cựu tổng thống có thể bị buộc tội như bất cứ công dân nào.

Phán quyết của thẩm phán Chutkan đẩy ông Trump đến gần hơn tới việc phải đối mặt với bồi thẩm đoàn về cáo buộc ông âm mưu can thiệp vào việc kiểm phiếu đại cử tri và cản trở quốc hội công nhận Tổng thống Joe Biden đắc cử năm 2020.

Tuy nhiên, ông Trump đã kháng cáo. Ông lập luận rằng ông được miễn truy tố vì ông đang giữ chức vụ tổng thống khi thực hiện các hành động dẫn đến cáo buộc.